خودشناسی یعنی تهذیب و تزکیه نفس و مبارزه با رذایل اخلاقی و حرکت در مسیر تکامل اخلاق فاضله. برای کسب آگاهی، بروز استعداده، تقویت اراده و اعتماد به نفس و داشتن افکار مثبت و واقع بینانه، خودشناسی لازم است. همچنین حرکت به سوی معبود و کمال و پرواز به سوی ابدیت و رسیدن به اوج ملکوت با خودشناسی میسر است.
دارایی عبارت است از حقوق نسبت به منافع اقتصادی آتی یا سایر راه های دستیابی مشروع به آن منافع که درنتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل واحد تجاری درآمده‌است.
دارایی در علم حسابداری، عبارتست از کلیه اموال و حقوقی که دارای ارزش پولی باشند. دارایی‌های یک واحد ممکن است پدیده‌های عینی و مشهود باشند. مثل زمین، ساختمان، موجودی نقدی و موجودی کالا، یا به صورت حقوق مالی و امتیازات غیر قابل رویت، مثل سرقفلی و مطالبات از اشخاص. دارایی‌ها عرفا از نقطه‌نظر اراده در ترازنامه به گروه‌های متمایزی تقسیم می‌شوند.
یکی از اصول اولیه اقتصاد سالم، حیات و قابلیت رشد و نمو ثروت است، همان طوری که از شرایط اولیه یک اجتماع سالم اقتصاد سالم است.
اسلام که پول پرستی را محکوم کرده است پول و ثروت را محکوم نکرده است، زیرا :
الف. تولید ثروت: کشاورزی ، دامداری ، صنعت و غیره توصیه شده است.
ب. مبادله ثروت یعنی تجارت و داد و ستد توصیه شده است.
ج. مصرف رساندن از نظر شخصی در حدود احتیاجات فردی خالی از هر نوع تجمل و اسراف که مفسد انسان است توصیه شده است.
د. تبذیر و اسراف و تضییع آن ممنوع است.
ه. مقررات سخت قضائی و جزائی در مورد حیف و میل ها و سرقت ها و خیانت ها وضع شده است .
و. دفاع از مال در حکم جهاد و کشته در این راه شهید تلقی شده است: « المقتول دون اهله و ماله »
ز. برای مال بر انسان حقوقی قائل شده است.
ح. خود ثروت در کمال صراحت در قرآن کریم به عنوان " خیر " نامیده «علیکم اذا حضر احدکم الموت ان ترک خیرا الوصیه » : شده است(مطهری).
در فرهنگ معین برای معانی قرض این گونه آمده که: قرض، در لغت فارسى به معناى بریدن، قطع کردن، پاداش دادن، شعر گفتن، وام دادن و چیزى که از کسى گیرند تا واپس دهند، خواه پول و خواه جز آن باشد، به کار مى رود.
قرض به عنوان یکى از عقود، در ابواب معاملات فقه مطرح است. بسیارى از فقیهان به علت روشن بودن تعریف قرض و این که امرى شناخته شده براى عموم مردم است، آن را تعریف نکرده اند، لیکن عده اى کوشیده اند، تعریف مشخصى براى این امر عرفى ارائه نمایند، چنان که امام خمینى قدس سره مىفرماید: قرض، تملیک مال به دیگرى به شرط ضمان است؛ بدین صورت که قرض کننده متعهد مى شود که خود آن مال یا مثل و یا قیمت آن را بپردازد و به کسى که مال خویش را تملیک دیگرى مى کند، مقرض و به کسى آن را مى گیرد مقترض گویند.
به احتمال بوجود آمدن آسیب و صدمه از یک خطر معین، ریسک گویند. در واقع به شانس یا احتمال اینکه کسی از خطر آسیب ببنند یا اموالی دچار صدمه گردد، ریسک اطلاق می‌شود.
ریسک در تعریف عام، احتمالی است که یک کنش یا عدم کنش مشخص منجر به زیان یا بازخورد و پیامدهای ناخوشایند و ناخواسته گردد. تقریباً همه کوشش‌های بشری دربردارنده درجاتی از ریسک است، با این همه برخی از آنها ریسک‌های بیشتری را به همراه دارند.
یکی از کارهایی که برای مدیریت ریسک در حال حاضر انجام می گردد خدمات بیمه ای است. شخص برای مصون ماندن نسبت به آسیب و صدمه از یک خطر معین خود را تحت پوشش بیمه ای خاص قرار می دهد. واژه بیمه، در لغت به اطمینان، ضمانت، حفظ و نگهداری در برابر حوادث و خطرات معنا شده است.
در علم اقتصاد، بیمه قراردادی است که براساس آن، بیمه گزار در مقابل پرداخت مبالغ معیّنی به بیمه گر، دارایی خود را در مقابل حوادث پیش بینی نشده بیمه می کند و بیمه گر هم تعهد می نماید در صورت بروز حادثه، بخشی یا تمامی مبلغ مورد ادعای بیمه گزار را براساس قرارداد اولیه بین طرفین، به وی پرداخت کند.
س انداز بخشی از درآمد اشخاص است که به مصرف جاری و زودگذر نمی‌رسد. یا به عبارت دیگر آن بخش از درآمد اشخاص که برای مصرف درآینده ذخیره می‌گردد. پس انداز و میزان آن یکی از عوامل نشان دهنده میزان توسعه یافتگی جوامع است.
جوامع کم توسعه یافته، پس انداز کمتری دارند. این اصل را می توان به خانواده ها نیز تعمیم داد. به این معنا که خانواده های مرفه، پس انداز بیشتری دارند و هر چه وضعیت اقتصادی خانواده ضعیف تر باشد، پس انداز کمتری نیز دارد.
پس انداز سبب امنیت خاطر اعضای جامعه و یا خانواده می شود. امنیت خاطر نیز سبب کاهش اضطراب و فشارهای روانی می شود. از آن جایی که خانواده، در فرایند حیات خود به شکل های گوناگون با مسائل و مشکلات متعددی مواجه می شود، پس انداز کردن یکی از راه حل های این مشکلات خواهد بود؛ از این رو، خانواده هایی که پس انداز دارند، امنیت خاطر بیشتری دارند و در زندگی احساس ثبات و پایداری بیشتری می‌کنند.پس انداز با فعالیت همه اعضای جامعه و یا خانواده در آن مربوط می شود.
بودجه، برنامه ریزی مالی و یک فهرست از تمام هزینه‌های برنامه ریزی شده و درآمد است. در اصل بوجه بندی آینده نگری است. بودجه یک پیش بینی از شرایط آینده است و به ما می گوید که اگر شرایط تغییر کند باید چگونه رفتاری داشته باشیم تا کمترین آسیب را ببینیم.
در بودجه شخصی و یا خانوادگی همه منابع درآمدها (به عنوان ورودی) و هزینه ها (به عنوان خروجی) شناسایی می شوند. بودجه یعنی مدیریت کردن دخل و خرج به طوریکه خرج نباید از درآن یا دخل پیشی بگیرد. مثلا برای افراد خانواده سطح خاصی از هزینه یا خرج در نظر گرفته می شود و از آن بیشتر نباید خرج گردد.
مدیریت پول یکی از ابعاد سواد مالی می باشد که از زیر مجموعه های متفاوت و به هم وابسته ای شامل : خرج ، پس انداز، سرمایه گذاری و بخشش تشکیل شده است. مفهوم بخشش، یکی از فراگیرترین مفاهیم مدیریت پول می باشد. زیرا علاوه بر اثرات فردی، ابعاد اقتصادی و اجتماعی آن نیز قابل تأمل می باشد. در دانش و سواد مالی سه مفهوم به بکار رفته است که معنای کلی "بخشیدن" را می دهند، عبارتند از: هدیه (Give)، کمک (Help) و سهیم کردن و به اشتراک گذاری (Share).
هدیه (Give)، به معنای ارمغان، پیشکش و تحفه است. هدیه آن چیزی است که برای دوستان و خویشان فرستاده می شود تا این گونه مهر و محبت خود را اظهار کنیم.
کمک (Help)، یعنی مساعدت در جهت رفع نیاز افراد. کمک می تواند مادی و معنوی باشد.
به اشتراک گذاری (Share)، به معنای مشارکت کردن و سهیم شدن با دیگران در جهت برآورده شدن هدف مشترکی.
هدیه به معنای ارمغان، پیشکش و تحفه است. هدیه آن چیزی است که برای دوستان و خویشان فرستاده می شود تا این گونه مهر و محبت خود را اظهار کنیم.
هدیه دادن باعث تحکیم روابط بین اعضای خانواده و دوستان حتی طرف های کاری و تجاری می گردد. هدیه دادن نشان دهنده توجهی است که افراد به یکدیگر ابراز می دارند.
کسی که با هدیه دادن اسباب شادی دیگران را فراهم می کند، از خلق حس شادی در دیگران خود نیز شاد می گردد. به همین خاطر هدیه را می توان وسیله ای برای جلوگیری از سردی و افسردگی افراد دانست. در آیه 4 سوره نساء بیان شده است که قسمتی از مال و دارایی به ارث رسیده را به اشخاص نیازمند بخشیده و با آن ها نیکو سخن بگویید.
از ابعاد سواد مالی مدیریت پول بوده که مفاهیم مختلفی از جمله خرج کردن را در بر می گیرد. مصرف برنامه ریزی شده یا صرفه جویی، یکی از جنبه های مهم و مورد بحث در زمینه خرج کردن می باشد.
صرفه جویی به مفهوم مصرف چیزی به شکل درست و مناسب آن است. این مساله برای ایجاد تعادل میان درآمد و هزینه بسیار مهم و اساسی است و در حوزه اقتصاد خانواده نیز می تواند تاثیرگذار و سرنوشت ساز باشد.
