آسیب شناسی تفسیرموضوعی؛ نگرش تک بعدی
- ۰ نظر
- ۲۰ دی ۹۹ ، ۱۶:۱۲
در تفسیر موضوعی گاه یک بخش از یک آیه و گاه یک آیه از مجموعة چند آیه تقطیع می شود و مورد استناد قرار می گیرد.
یکی از آسیب های مهم در تفسیر موضوعی قرآن کریم، خطر تحمیل دیدگاه بر قرآن است. به این صورت که گاه ممکن است مفسّر پیش از ورود به قرآن کریم نظر خود را حول موضوعی استخراج کرده و با تحلیل های برون قرآنی، نظر خویش را بر قرآن تحمیل کند، که این کار منتهی به تفسیر به رأی می شود. (رضائی اصفهانی، 1382: 490)
عدم وجود ضابطه مشخص در انتخاب آیات، یکی از اشکالات تفاسیر موضوعی قران کریم است. مفسری که بنای خود را بر تفسیر موضوعی قرآن قرار می دهد، باید در موضوعات مورد بحث خویش، آیات قرآن کریم را استقراء کامل نماید، استقرایی اعم از آیاتی که قطعا یا احتمالا به موضوع، مرتبط است؛
تفسیر موضوعی، روشی است برای تبیین یک موضوع با ملاحظه ی آیات هم موضوع و هم مضمون و نه هماهنگ با ترتیب و تنظیم موجود در قرآن. در این روش، مفسر آیات مختلف درباره ی یک موضوع را در کنار یکدیگر قرار می دهد و با جمع بندی و تحلیل آنها دیدگاه قرآن را در آن باره تبیین می کند.
عدم نزول قرآن به صورت موضوعی، یکی از دلائل مشکل ساز تفسیر موضوعی قرآن است. این اشکال که بارها از سوی مخالفین مطرح گردیده، اشکال مبنایی است و مفسری تفسیر موضوعی را ملاک کار خود قرار می دهد، ابتدا باید در مرحله نظر، به این سؤالات پاسخ دهد که چرا قرآن موضوعی نازل نشده و تا چه اندازه می توان قرآن را به صورت موضوعی مورد مطالعه قرار داد. (پاکتچی، 1387: 274-273)
عدم توجه به شأن نزول آیات، یکی از اشکالات تفاسیر موضوعی به حساب می آید. از آن جایی که ممکن است بسیاری از قرائن فهم آیات، در شأن نزول آن آیه نهفته باشد، لذا یک مفسر با محروم کردن خود از این مسأله و بدون توجه به شروط نزول آیات، می تواند یک تفسیر صحیحی از آیات داشته باشد. (رضائی اصفهانی، 1375: 63)
قرآن کریم پاسخ گوی پرسش ها و نیاز های انسان در تمام اعصار است (نحل: 89) آنچه که مهم است، این است که علمای هر عصر، کلام وحی را می بایست متناسب با نیاز های با همان عصر و زمان فهم کنند و در صدد پاسخ به سوالات همان زمان بر آیند.
دشمنان اسلام در مقابله با اسلام ناب و نظام اسلامی، راهبرد خود را بر تهاجم و شبیخون فرهنگی متمرکز ساخته و با صرف هزینه های هنگفت و با بهره گیری از همة امکانات نو، تحریف آموزه های قرآنی و شبهه افکنی و تشک یک در اعتبار و کارآمدی قرآن و آموزه های آن را مهم ترین محور مبارزه خویش با اسلام و نظام قرار داده اند؛
در پرتو انقلاب شکوهمند اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران، اسلام، و قرآن، به عنوان محوری ترین کتاب آموزه های اسلامی مورد توجه بی سابقه ای قرار گرفت و ضرورت تفسیر موضوعی قرآن به دلیل های زیر نمایان تر شد.